Türkçe ve Yunancadaki ortak kelimeler maddesi, Türkçe ve Yunancadaki ortak kelimelerin derlendiği, İngilizce anlamlarının ve etimolojisinin belirtildiği listedir.
Türkçe ve Yunancanın ilk temasları Malazgirt Savaşı'nın çok öncelerine dayanmaktadır.[kaynak belirtilmeli]
Aşağıdaki liste Türkçe ve Yunancada ortak olan sözcüklerin listesidir.[1]
| Türkçe | Yunanca | İngilizce | Kaynak dil[2] |
|---|---|---|---|
| Adet | Adeti | Custom | Ar ،āde(t) |
| Aforoz | Aforismos | Excommunicate | |
| Afyon | Afioni | Opium | Ar āfyūn afyon ~ EYun ópion < ópos özsuyu, reçine |
| Ağa | Agas | Land owner | Moğ aġa/aqa |
| Ahlat | Ahladi | Pear | Yun aHláda αχλάδα ~ EYun akhrás, akhrad- bir tür yaban armudu, pyrus elaeagrifolia |
| Ahmak | Ahmakis | Idiot | Ar aHmaq çok aptal < #Hmq aptal olma |
| Ahtapot | Htapodi (el:χταπόδι) | Octopus | Yun oHtapódi οχταπόδι § októ sekiz (~ HAvr *oktō- sekiz → okt(o)-) + pódi |
| Alan | Alana | Area, ground | ET alaŋ açık ve düz yer |
| Alarga | Alarga | Open sea, distant | İt allarga açıl!, uzaklaş! < allargare açılmak, uzaklaşmak, (gemi) denize açılmak |
| Aman | Aman | For mercy's sake | (Arapça) emān güvence verme, esirgeme < #emn güvende olma |
| Anadolu | Anatoli | Anatolia (East in Greek) | Yun anatolí ανατολή ~ EYun anatolē 1. kalkış, doğuş, özellikle güneşin doğuşu, 2. doğu, 3. Ege'nin doğusu < anatéllein, anatol- doğmak, çıkmak ana- + téllein, tol- kalkmak, kaldırmak |
| Ananas | Ananas | Pineapple | (Fransızca) ananas ~ İsp ~ Guar |
| Anason | Anithos | Aniseed | Yun ánison άνιςον ~ EYun ánēthon/ánnēthon anason bitkisi |
| Amfora | Amphoreus (el:Αμφορέας) | Anchor | EYun amphoreús = amphiphoreús iki kulplu küp amfi- + EYun phoreús taşıyan < phérein, phor- taşımak |
| Angarya | Angaria | Forced labor | Yun angariá αγγαριά ~ EYun angareía bedelsiz kamu hizmeti, zorunlu hizmet < ángaros ulak, İran kralının posta görevlisi ~ EFa hankāra- ücret, bedel, ecir |
| Apukurya | Apokria | Carnival | |
| Arap | Arapis | Negro, bogyman | |
| Arnavut | Arnautis | Albanian | |
| Astar | Astari | Lining | Fa āster giysi iç kumaşı ~ EFa āstarana- örtü, yaygı < İr *star- yaymak, sermek, örtmek |
| Aşık | Asikis | Someone in love | Ar ،āşıq seven < #،şq |
| Atlet | Athlitis | Athlete | Fr athlète sporcu ~ EYun athletēs yarışçı < athleîn yarışmak |
| Avanak | Avanakis | Gullible, stupid | Erm (h)avanag sıpa, eşek yavrusu ~ OFa yavānak yavru, insan veya hayvanın küçüğü < yavān genç |
| Avlu | Auli | Courtyard | Yun avlí αυλή ~ EYun aulē avlu, saray, içtima alanı |
| Ayran | Airani | A drink | ET ayran sütten elde edilen bir içecek (xi) |
| Baba | Babas | Father | ET? baba saygı ve sevgi hitabı (kp xiv), yaşlı adam (hw xiv), baba, dede, ata (ttü xiv) ~ çoc • Karş. Fa bābā/bābū ~ OFa pāpak (baba, muhterem kişi, derviş). Türkçe kullanımın Farsçadan alınmış veya etkilenmiş olması mümkündür. |
| Baca | Batzias | Chimney | Fa bāce pencere, havalandırma ağzı = bādcāh |
| Bacak | Batzaki | Leg, leg of trousers in G. | OFa pāçak ayakçık, hayvan ayağı, paça → paça |
| Bacanak | Batjanakis | Brother in law | ET? bacanak (hw xiii), baca/paca (ça xv+) kadının kızkardeşinin kocası, karıları kardeş olan erkeklerden her biri |
| Bağlama | Baglamas | A string instrument | |
| Bahçe | Bahtses | Garden | Fa bāġçe bahçe <? bağ2 |
| Bahşiş | Baxisi | Tip | Fa baxşiş bahşediş, hediye < baxşīden |
| Bakır | Bakiri | Copper | ET bakır (viii) |
| Bakkal | Bakkalis | Grocer | Ar baqqāl sebzeci, manav < #bql |
| Baklava | Baklavas | Baklava | ~ ? |
| Balta | Baltas | Ax | ET baltu (-xi), baldu (xi), balta (hw xiii) |
| Bamya | Bamia | Okra | Ar bāmiyā Mısır kökenli bir bitki, alcaea aegyptiaca |
| Barbunya | Barbunia | A fish | Yun barboúnia μπαρμπούνια bir balık veya fasulye türü ~ İt barbone koca sakal, bir balık türü < Lat barba |
| Barut | Baruti | Gunpowder | Ar bārūd ~ OYun pyrítis πυρίτης barut ~ EYun pyrítēs (líthos) ateş taşı, çakınca ateş alan bir mineral < pyr ateş |
| Batakçı | Bataxis | Swindler | ET *batġak = batıġ (-xi) bataklık |
| Battaniye | Batania | Woolen Blanket | Ar baTTānīye(t) pamuk dolgulu örtü < #bTn → batın |
| Bavul | Mpaulo | Luggage | İt baule bavul |
| Bayat | Bagiatikos | Stale | Ar bāit geceden kalan, bayat < #byt geceleme, bir yerde kalma |
| Bayrak | Bairaki | Flag | ET badruk (-xi), batrak (xi), bayrak (xiv+) bayrak, mızrak ucuna geçirilmiş flama |
| Bayram | Bairami | Feast, holy day | ET badhram (xi), bayram (oğ) genel eğlence, festival <? *bayramak |
| Bekar | Bekiaris | Batchelor | Fr becarre bir müzik işareti ~ İt B quadro dörtgen B (Simgenin şeklinden ötürü.) |
| Bekri | Bekris | Drunk | |
| Bela | Belas | Trouble | Ar belā büyük sıkıntı, zorluk, afet < #blw بلى sınama, büyük bir zorluğa maruz bırakma |
| Benzin | Benzina | Petrol, gas | Fr benzine benzol içeren hidrokarbür karışımı |
| Bereket | Bereket | Abundance, plenty | Ar bereke(t) kutsama, bolluk, talih < #brk برك 1. diz çökme, yere kapanma, dua etme, 2. kutsanma |
| Beton | Beton | Concrete | Fr béton çimento veya kireç harcı ~ Lat bitumen zift, reçine ~ Kelt *betu- akçaağaç reçinesi |
| Bey | Beis | Mr. | ET beg reis, soylu kişi, bey (viii) <? Çin pëk yerel komutan, yüzbaşı |
| Bezelye | Bizeli | Pea | İt pisello ~ Lat *pisellum < pisum bezelye ~ EYun píson |
| Biber | Piperi | Pepper | Yun pipéri πιπέρι ~ EYun péperi πέπερι karabiber ~ Sans pippalī meyvecik (• Batı dillerine Latince yoluyla Yunancadan geçmiştir. Karş. Lat piper, İng pepper, Alm pfeffer, Fr poivre.) |
| Biftek | Bifteki | Steak | |
| Bodrum | Boudroumi | Cellar, dungeon | Yun *ipodrómeos υποδρόμεος sokak altı § hip(o)-1 + drómos yol, sokak ~ EYun drómos koşu, koşu yolu, koridor, revak < drameîn, drom- hızlı yürümek, koşmak ~ HAvr *drem-, drom-o- < *der-1 adım atmak, koşmak, tırıs gitmek |
| Bomba | Bomba | Bomb | İt bomba ~ Lat bombus boğuk ses, uğultu |
| Bora | Bora | Storm | İt (Ven) bòra soğuk ve ani rüzgar, fırtına ~ EYun boréas kuzey rüzgarı, poyraz |
| Boru | Bouri | Pipe | ET burġu (-xi), borġuy (xi) borazan |
| Bostan | Bostani | Vegetable field, garden | Fa būstan bahçe §? bū güzel koku, parfüm (→ bu2) + {-istan |
| Boya | Bogia | Paint | ET bodhuġ (-xi) < bodhumak → boya |
| Börek | Boureki | Pastry, pie | ~? Fa būrek Acem yahnisi, çeşitli şekillerde tarif edilen bir yemek • Nihai kökeni belirsizdir; Farsça biçimin Türkçeden alıntı olması da muhtemeldir. |
| Bre | Vre | Hi, you | ~ ? • Hitap ünlemi olarak bellibaşlı Balkan dillerinde kullanılır. Karş. Yun vré/moré, Arn more. |
| Budala | Boudalas | Idiot | Ar büdelā abdallar, sufi hiyerarşisinde bir rütbe < #bdl → abdal |
| Bulgur | Bligouri | Boiled wheat | Yun pligúri πλιγούρι dövülmüş buğday <? EYun plēssein, plēg- çarpmak, dövmek, vurmak |
| But | Bouti | Thigh | ~ ET but bacağın üst kısmı (-xi) |
| Buz | Bouzi | Ice, very cold | ~ ET buz (xi) |
| Buzuki | Bouzouki | Bouzouki | |
| Cacık | Tzatziki | A drink with cucumbers | ? |
| Caka | Tsaka | Swagger, vanity | |
| Cam | Tzami | Window pane | Fa cām 1. cam, 2. cam bardak, kadeh, maşrapa ~ OFa cām = Ave yāma- |
| Cambaz | Tzambazis | Acrobat, dealer in G. | ~ Fa cāmbāz kadehle oynayan → cam, -baz (Muhtemelen "başındaki su dolu kadehi düşürmeden rakseden oyuncu" anlamında.) |
| Cami | Tzami | Mosque | ~ Ar cāmi، 1. toplayan, bir araya getiren, 2. cuma mescidi < #cm، toplama, toplanma → cem |
| Cenabet | Tzanabetis | Crabbed person | Ar cenābe(t) cünüp halinde olma, dışlanma < #cnb dışlanma, yabancı olma |
| Cep | Tsepi | ~ Ar ceyb iki meme arası, sine, cep (#cyb جىب) | |
| Cereme | Tzeremes | Fine or cost of damage | ~ Ar cerīme(t) suç, kabahat < #crm2 cürüm işleme |
| Cezve | Tzesves | Coffee Pot | Fa cüvāze küçük dibek, havan, terazi kefesi |
| Cımbız | Tsimpida | Tweezers | Yun tsimbída τςιμπίδα < tsimbó τςιμπώ çimdik atmak, (pire) ısırmak, (sinek) sokmak <? EYun kímbiks pire |
| Çıfıt | Tsifoutis | Tight in money | ~ Fa cühūd Yahudi ~ Aram yëhūdāī ~ İbr yëhūdī |
| Ciğer | Tziyeri | Liver, lungs | ~ Fa cīger karaciğer = Ave yākarë ~ HAvr *yēkwr- karaciğer |
| Ciklet | Tsikla | Chewing gum | marka Chiclets bir ciklet markası ~ İsp chicle ~ Nah chictl Meksika'da yetişen sapodilla bitkisinin sakızı |
| Cüce | Tsutzes | Dwarf Fa cūje/cūce yavru, küçük şey, kuş yavrusu → küçük | |
| Çadır | Tsiantiri | Tent | ~ (ET) çatır/çaşır (xi) ~ OFa çātur çadır, örtü, başörtüsü (~ Sans chattra şemsiye) |
| Çakırkeyif | Tsakir-kef | Slightly drunk | |
| Çalı | Tsiali | Thorny plant | ET? çalaġan (ça xv+), çalqan (kr xv+), çalu (oğ xiv+) dikenli bodur bitki |
| Çalım | Tsalimi | Flexibility, show off | ET çalmak 1. vurmak, çarpmak, yere düşürmek (-xi), 2. saz çalmak (kp xiii) < onom çal vurma sesi |
| Çanak | Tsanaki | Shallow bowl | ~ ET çanak huni (xi), yemek kabı, kâse (oğ xi) |
| Çanta | Tsanta | Handbag | |
| Çapaçul | Tsapatulis | Untidy | Fa çepānçūl eski püskü § çepān eski + çul |
| Çapari | Tsapari | Weight anchor | İt (Ven) ciaparìn olta < ciapàr kapmak, tutmak, yakalamak |
| Çapkın | Tsahpinis | Seducer, coquettish | ET çapmak 1. çarpmak, çırpmak, 2. hırsızlık etmek, 3. hızlı gitmek → çarp- |
| Çapraz | Tsaprazi | Crossed | |
| Çardak | Tsardaki | Hut of dried branches | Fa çārTāq dört kemer → çehar, tak1 |
| Çarık | Tsarouhi | Rustic shoe | ~ ET çaruk kaba sandal (xi) |
| Çarşı | Charsi | Market | Fa çārsū dörtgen, meydan, agora § çār dört (→ çehar) + sū taraf, yan, yön ~ OFa sūk |
| Çatal | Tsatala | Fork | ET çatmak 1. çarpmak, 2. eklemek, dikmek, iki parçayı birleştirmek (oğ xi) <? onom çat çarpma sesi |
| Çatra Patra | Tsatra pat | Stumbling speech | |
| Çavus | Tsausis | Sergeant | ET çabuş ordu kumandanı (viii), çavuş savaşta safları gözetip kargaşayı önleyen görevli (xi) |
| Çay | Tsai | Tea | (~ Fa çāy) ~ Çin ça' yapraklarından içecek yapılan bir bitki, camellia sinensis |
| Çelebi | Tselebis | Pleasant man, mentor | ? |
| Çember | Tsemperi | Circle | Fa çember halka, kolye, yaka ~ OFa çampar → çePer |
| Çengel | Tsingeli | Hook | Fa çengâl/çengel pençe, tırnak |
| Çırak | Tsiraki | Apprentice | ? |
| Çiftetelli | Tsiftetell | A dance | |
| Çiftlik | Tsifliki | Big farm, property | bir çift öküzle sürülebilen arazi. Fa cüft eş, çift, çift öküzü ~ OFa cuxt = Ave yuxta- ~ HAvr *yug-ta- < *yeug- çift koşmak, iki şeyi birleştirmek → conta |
| Çimento | Tsimento | Cement | ~ İt cemento ~ Lat caementum kırık taş, mıcır, moloz < caedere, caes- kesmek, bıçak veya balta vurmak ~ HAvr *ka∂-id- kesici bir aletle vurmak |
| Çinko | Tsingos | Zinc | İt zinco zinco ~ EAlm zinko |
| Çipura | Tsipura | A fish | ~ Yun tsipúra τςιπούρα çipura balığı, coryphaena hippurus ~ EYun (h)íppouros 1. at kuyruklu, 2. çipura balığı § hip(o)-2 + oúra kuyruk |
| Çiroz | Tsiros | A fish | Yun tsíros τςίρος kuru, kurutulmuş balık ~ EYun ksērós kuru ~ HAvr *ksero- kuru |
| Çoban | Tsobanis | Shepherd | Fa şübān/çübān ~ OFa şpān reis, öncü, köy yöneticisi =? Ave *fşupān mal-güden → -ban |
| Çorap | Tsurapis | Woolen sock | ~ Ar cūreb/cūrāb (~ Fa gûreb çorap) ~ Aram gurbā ~ Akad gurābu torba, kılıf |
| Çorba | Tsorbas | Soup | ~ Fa şūrbā karışık aş, çorba § şūr karışık (< şūrīden 1. karıştırmak, çalkalamak, 2. meşk ve idman etmek, 3. yıkamak) + bā yemek, aş |
| Çotra | Tsotra | File fish | |
| Çörek | Tsoureki | Large bun | ~ ET çörek yuvarlak ekmek (xi) |
| Çuval | Tsouvali | Sack | Fa cūl/cüvāl kıldan örülmüş kaba kumaş, bu kumaştan yapılmış torba |
| Dalavere | Dalavere | Trick, deceit | ? |
| Dalga | Dalka | Wave (sorrow, love in Greek) | ~ ET? talġa/talġum dalga (ça xv+) <? talmak/talġamak → dal- • Karş. Moğ dolġān (deniz, dalga). |
| Dantel | Ntantella | Lace | ~ Fr dentelle diş şeklinde iğne oyası < dent diş ~ Lat dens, dent- diş ~ HAvr *dent- diş |
| Darbuka | Ntarbuka | Drum | ? |
| Davul | Ntauli | Drum | ~ (ET) tavıl/tavul şahincilikte kullanılan bir tür davul (xi) ~ OFa *tabil davul, özellikle savaş davulu • Fa tebel, Ar Tabl, Erm daviġ biçimleri Orta Farsça kökenlidir. Arapçadan Batı dillerine aktarılmıştır (İsp atabal, İt taballo, EFr tabour). |
| Defne | Dafni | Laurel | ~ Yun dafní δαφνή ~ EYun daphnē |
| Defter | Tefteri | Notebook | ~ Ar defter yazı tableti, defter ~ Aram dipterā ~ EYun diphthéra 1. kösele, 2. yazı tableti olarak kesilip perdahlanmış kösele |
| Değnek | Dekaniki | Stick | • Yunancadan alıntı değildir. |
| Demet | Demati | Bouquet | ~ Yun demáti δεμάτι demet, destecik < EYun déma, t- bağ, deste, bohça, çıkın < déein bağlamak, sarmak |
| Dert | Derti | Sorrow, trouble | ~ Fa derd dert, elem, keder ~ OFa dart |
| Derviş | Dervisis | Dervish | Fa dervīş fakir, yoksul ~ OFa daryōş yoksul |
| Despot | Despotis | Despot | ~ Yun despótis δεςπότης egemen, hükümdar, efendi ~ EYun despótēs ev sahibi ~ HAvr *dems-poti- § *dem- ev + *poti- güçlü, muktedir → dam2, potansiyel |
| Diploma | Diploma | Diploma | ~ Fr diplôme resmi evrak , berat ~ EYun díplōma, t- katlanmış evrak, dosya, berat < diploún ikiye katlamak → di- |
| Direk | Ntereki | Pole | ~ ET tirek (-xi), tiregü (xi) destek, dayanak < dire- |
| Divan | Divani | Sofa | ~ Ar/Fa dīwān 1. defter, özellikle resmi karar ve hesapların yazıldığı defter, şiir koleksiyonu, 2. yazmanlar heyeti, büro, sekretarya, mahkeme, 3. makam sahibinin oturduğu minder, sedir ~ OFa dīvān <? EFa dipi- yazı yazmak • İt dogana, Fr douane, İsp aduana (gümrük) sözcükleri Arapçadan alınmıştır. |
| Diyakos | Diakos | Deacon | |
| Doğru | Dogrou | Straight, True | ET toġru/toġuru düz (xi) < toġmak düz gitmek, doğru olmak (viii) |
| Dolap | Ntoulapi | Cupboard | ~ Fa dūlāb 1. çark, teker, döngü, 2. hile, dolandırıcılık, 3. yuvarlak kutu • Karş. dönme dolap, dolap beygiri, dolap çevirmek. Farsça sözcüğün etimolojisi meçhuldür. |
| Dolma | Ntolmas | Stuffed leaves | dolu: ~ ET tolu boş olmayan (-xi) < tolmak dolmak |
| Domates | Ntomates | Tomatoes | ~ İsp tomate ~ Nah tomatl |
| Drahoma | Trahoma | Dowry | ~ Yun tráHoma τράχωμα 1. düğünde saçılan para veya pirinç, 2. çeyiz <? *traHono τραχώνω para saçmak <? traHí τραχύ gümüş para <? EYun drakhmē δραχμή gümüş para → dirhem |
| Duvar | Ntouvari | Wall | ~ Fa dīvār duvar ~ OFa dewār |
| Dümbelek | Toumbeleki | Small drum | ~ Fa tünbek/tenbük küçük davul, talim yayı < tenbīden germek ~ HAvr *temb- germek • Belki dümbüldemek/tümbüldemek onomatopesinin etkisiyle. |
| Dümen | Timoni | Rudder, steering wheel | ~ İt (Ven) timón gemi dümeni ~ Lat temo, n- |
| Dünya | Dounya | World | ~ Ar dünyā yeryüzü, dünya, beri taraf < ednā beri, daha yakın, alt < #dnwدنو yakın olma, beri yanda olma |
| Düzine | Ntouzina | Dozen | ~ Fr douzaine onikili, düzine < douze oniki ~ Lat duodecim oniki → düo |
| Efendi | Afendis | Gentleman | ~ OYun afthéntis αυθέντης bey, efendi, saygı hitabı ~ EYun authéntēs reşit ve mümeyyiz kişi, vekil olmayan, asil < authéntein sorumluluk ve yetki sahibi olmak |
| Eğlenti | Glenti | Fun | eğlen[mek= eglenmek durmak, beklemek (dk xiv) ~ ET? aylanmak dönmek, dolanmak (xiv), boşa vakit geçirmek |
| Eksen | Axonas | Axis | ~ Yun aksóni αξόνι ~ EYun ákson άξον aks, eksen → aks |
| Elmas | Adamas | Diamond | ~ Ar/Fa elmās elmas ~ EYun adámas, adamant- 1. sert, yenilmez, boyun eğmez, 2. elmas • Batı dillerine Yunancadan Latince yoluyla geçmiştir. Karş. Fr/İng diamant (elmas). |
| Enginar | Anginara | Artichoke | ~ Yun ankinára αγκινάρα ~ EYun kinára/kynára enginar, cynara scolymu • Karş. Fa kenger (yaban enginarı). Eski Yunanca ve Farsça biçimler bilinmeyen bir ortak kaynaktan alınmış olmalıdır. |
| Evlek | Avlakia | A measure of land | ~ Yun avláki αυλάκι ~ EYun aúlaks, aulak- ark, yarık, tarlada sabanla açılan yol |
| Falçata | Faltseta | Shoemaker's knife | ~ İt falcietto orak < Lat falx, falc- orak, tırpan |
| Fanus | Fanos | Lantern, lampglass | ~ Ar fānūs lamba, fener ~ EYun phanós < phaínein aydınlanmak, aydınlatmak → fantezi |
| Faraş | Farasi | Dust pan | ~? Ar farrāş döşek serici, daire hizmetkârı < #frş döşek serme → mefruşat • Anlam değişikliği açıklanmaya muhtaçtır. |
| Farfara | Farfara | Empty headed, frivolity | ~ İt farfalla geveze ve akılsız kimse |
| Fasulye | Fasoulia | Bean | ~ Yun fasúlia φαςούλια ~ EYun fásēlos fasulye |
| Fener | Fanari | Lantern | ~ Yun fanári φανάρι ~ EYun phanárion < phanós fener → fanus |
| Ferman | Firmani | Sultan's word | ~ Fa fermān buyruk, hüküm, irade ~ OFa framān ~ EFa framānā § fra- ön, önce, ileri + māna- düşünce, akıl → fer-, düşman • Lat praemonere (uyarmak, yol göstermek) fiili eş yapıdadır. Erm hraman (emir) Eski Farsçadan alıntıdır. |
| Fındık | Fountouki | Walnut | ~ Ar funduq ~ OYun pontikón (kárion) Karadeniz cevizi < öz Póntos (Euksēnios) Karadeniz • Karş. Lat mus ponticus (fındık sıçanı = Karadeniz Bölgesi sıçanı). |
| Fırça | Vourtsa | Brush | ~ Yun voúrtsa βούρτςα fırça ~ OLat bruscia sert ve dikenli çalılık, fırça < bruscus bir tür çalı ~ Kelt • Aynı kökten Fr brosse, İng brush, Alm bürste, (fırça). |
| Fırın | Furnos | Owen | (~ Ar fürn فرن) ~ Yun foúrnos φούρνος fırın ~ Lat furnus ~ HAvr *gwhor-no- < *gwher- ısıtmak → term(o)- • Fr four, fournaise, İng furnace (fırın) biçimleri Latinceden alınmıştır. |
| Fıstık | Fistiki | Pistacchio Nuts | ~ Ar fustuq ~ Fa pistek ~ OFa *pistak şam fıstığı • OYun pistákia biçimi Farsçadan alınmıştır. |
| Fidan | Fidani | Plant, sapling | ~ Yun fitón φυτόν bitki ~ EYun phytón bitki < phyein, phyt- doğmak, bitmek, büyümek, maddi varlığa kavuşmak ~ HAvr *bhu- < *bheu∂- olmak, oluşmak, yetişmek → fizi(o)- |
| Filozof | Filosofos | Philosopher | ~ Ar feylesūf ~ EYun philósophos filozof, bilgelik-seven § fil(o)- + sóphos bilgelik → sofist |
| Fincan | Flitzani | Cup | ~ Ar fincān ~ Fa pingān kâse, tas |
| Firkete | Fourketa | Hairpin | ~ İt forchetta sofrada kullanılan çatal < forca tarlada kullanılan çatal, bel ~ Lat furca • Karş. İng fork, Fr fourchette (çatal). |
| Fistan | Foustani | Woman's dress | ~ Yun fustáni φουςτάνι kadife erkek etekliği ~ İt fustagno kadife <? öz Fustāt Mısır'da bir kent |
| Fişek | Fiseki | Cartridge | <? Fa fişān saçma, saçan < fişānden/efşānden saçmak, serpmek = Ave (aiwi)fşāna- saçmak • -ek/-enk takısı açıklanmaya muhtaçtır. |
| Fitil | Fitili | Fuse | ~ Ar fetīl fitil < #ftl فتل burma, ip örme • Karş. Akad patālu (kıvırma, ip örme), İbr pātīl (örme ip). Sami dillerinde ortak olan bu sözcüğün nihai kökü muhtemelen Mıs ptr (ip) biçimine dayanır. |
| Fol | (Pros) Fol | Nest egg | ~ Yun fóli φώλι folluk, folluğa bırakılan yumurta < foliá φωλιά ~ EYun phōleá φωλεά kümes, in, hayvan yuvası |
| Fukara | Fukaras | Poor, Hopeless | ~ Ar fuqara(t) fakirler → fakir |
| Gaf | Gafa | Mistake, blunder | ~ Fr gaffe 1. ucu çengelli sopa, 2. gaf, pot kırma ~ Prov gaf ucu çengelli sopa |
| Gaile | Gaila | Care, Difficulty | ~ Ar ġāile(t) aniden gelen şey, bela < #ġwl غول sürpriz baskınla ele geçirme |
| Galeta | Galeta | Breadcrumbs | ~ Fr galette küçük yassı peksimet < galet yuvarlak çakıltaşı ~ Kelt *galos taş |
| Gargara | Gargara | Gargle | ~ Ar ġarġara(t) gargara < onom #ġrġr غرغر • Karş. EYun (onom) gargarízein, Lat gargarizare, Fr gargariser (gargara etmek). |
| Gazoz | Gazoza | Fizzy water | ~ Fr eau gaseuse gazlı su, gazoz < gazeux gazlı → gaz1 |
| Gem | Gemi | Horse bridle | ~ Yun kimós κημός ~ EYun kēmós atların ağzına vurulan demir parçası, gem |
| Gemici | Yemitzis | Sailor | gemi: ~ ET kemi/kémi (-xi) |
| Goril | Gorillas | Gorilla | |
| Gönder | Kontari | Flag pole | ~ Yun kontári κοντάρι ~ EYun kontárion direk, bayrak direği < kontós direk, kazık, sopa, mızrak |
| Gözleme | Giouzlemes | Pancake | |
| Gübre | Kopria | Manure, fertilizer | ~ Yun kopriá κοπριά ~ EYun kópros dışkı ~ HAvr *kekw- dışkı • Karş. İng coprophilia, coprophagy. |
| Güğüm | Gumi | Jug | ~ Yun kukúmi κουκούμι kazan, leğen ~ Lat cucuma su kabı <? cucumis su kabağı, hıyar |
| Gül | Yioulia | Rose | ~ Fa gül gül, her türlü çiçek |
| Güveç | Guvetsi | Brick Bowl | ~ ET? küveç toprak yemek kabı (oğ xiv) • ET küveç (at koşumuna ait bir parça) sözcüğüyle birleştirilemez. |
| Güverte | Kouverta | Deck of a ship | ~ İt (Ven) covèrta örtü, kaplama, gemi güvertesi < covèrzer kaplamak, örtmek ~ Lat cooperire co(n)- + operire kapamak, örtmek → aperitif • Aynı kökten İng cover, Fr couvert (örtü). |
| Haber | Haberi | News | ~ Ar xaber haber, bilgi, anlatılan şey, rivayet < #xbr خبر görerek bilme, haberli olma |
| Halı | Hali | Carpet, rug | ~ Fa qālī halı • Nihai kökeni belirsizdir. |
| Halka | Halkas | Ring | |
| Hamal | Hamalis | Porter | |
| Hamam | Hamami | Turkish bath | |
| Hamsi | Hamsi | Anchovy | |
| Hançer | Hatzari | Short sword | |
| Hanım | Hanoumi-sa | Lady | |
| Hap | Hapi | Pill | |
| Haram | Harami | Waste, sin | |
| Harem | Haremi | Harem | |
| Harita | Hartis | Map | |
| Harman | Harmani | Blend | |
| Hatır | Hatiri | For somebody's sake, favor | |
| Hava | Havas | Air, mood | |
| Havuz | Havuza | Cistern, pool | |
| Havyar | Haviar | Caviar | |
| Hayvan | Haivani | Animal, beast | |
| Helva | Halvas | Halva, a desert | |
| Helal | Halali | Honest, permissible | |
| Hendek | Handaki | Ditch | |
| Hoca | Hotzas | Teacher, priest | |
| Hora | Horos | Dance | |
| Horon | Horos | Dance | |
| Hovarda | Houvardas | Extravagant, womanizer | |
| Hoyrat | Horiatis | Rough, Peasant | |
| Huni | Honi | Funnel | |
| Hurafe | Kourafexala | Superstition | |
| Hurma | Hurmas | Date | |
| Huy | Houi | Habit | |
| Huzur | Houzouri | State of harmony | |
| Ihlamur | Flamouri | Linden Tree | |
| Irgat | Ergatis | Agricultural worker | |
| Iskarmoz | Skarmos | Oar support | |
| Iskarta | Skartos | Defective | |
| Iskorpit | Skorpios | A fish | |
| Ispanak | Spanaki | Spinach | |
| Istaka | Steka | Billiard cue | |
| Istampa | Stampa | Stamp | |
| Izgara | Skara | Grill | |
| İbrik | Briki | Pot | |
| İmam | Imamis | Muslim priest | |
| İmam Bayıldı | Imam Baild | A dish | |
| İnsaf | Nisafi | Fairness | |
| İskambil | Skambili | Playing cards | |
| İskandil | Skandali | Sounding lead in guns | |
| İskarpin | Skarpini | Shoe | |
| İskelet | Skeletos | Skeleton | |
| İskonto | Skonto | Discount | |
| İspinoz | Spinos | Chaffinch | |
| Istakoz | Astakos | Lobster | |
| İstavrit | Stavritis | A fish | |
| İstavroz | Stavros | Cross | |
| İsteri | Ysteria | Hysteria | |
| İstridye | Stridi | Oyster | |
| Kabadayı | Kabadais | Tough guy | |
| Kabuk | Kavouki | Shell (of animals etc.) | |
| Kadife | Katifes | Velvet | |
| Kadayıf | Kadaifi | Kadaif | |
| Kalabalık | Kalabaliki | Mass of people | |
| Kalamar | Kalamari | Squid | |
| Kalay | Kalai | Solder (A metal) | |
| Kalaycı | Kalaitzis | Tinker | |
| Kaldırım | Kaldirimi | Sidewalk | |
| Kalem | Kalemi | Pen, chisel | |
| Kalfa | Kalfas | Assistant | |
| Kalıp | Kaloupi | Form | |
| Kalpak | Kalpaki | Fur Cap | |
| Kalpazan | Kalpiko | Counterfeiter, lazy | |
| Kama | Kama | Short dagger | |
| Kambur | Kampouris | Hunchback | |
| Kamçı | Kamtsiki | Whip | |
| Kampana | Kampana | Bell | |
| Kamyon | Kamioni | Truck | |
| Kanal | Kanali | Chanel, strait | |
| Kanepe | Kanapes | Sofa | |
| Kantar | Kantari | Balance | |
| Kapak | Kapaki | Cover | |
| Kapora | Kaparo | Deposit | |
| Kaplama | Kaplamas | Covering | |
| Kaplan | Kaplani | Tiger (Hawk in Greek) | |
| Karagöz | Karagoz | Black eyed, a shadow figure | |
| Karakol | Karakoli | Police office, police | |
| Karamela | Karamella | Candy | |
| Karanfil | Garyfallo | Carnation | |
| Karavana | Kouramana | Meal in the army | |
| Kardeş | Kardasis | Brother | |
| Karga | Karga | Crow, a bird | |
| Karides | Garides | Shrimp | |
| Karpuz | Karpuzi | Watermelon | |
| Karşı | Karsi | Opposite | |
| Karşılama | Karsilamas | A dance | |
| Karyola | Kariola | Bed ('Nasty'woman in Greek) | |
| Kasa | Kassa | Safe, packing case | |
| Kasap | Hasapis | Butcher | |
| Kasket | Kasketo | Cap | |
| Kaşar | Kaseri | Yellow cheese | |
| Katran | Katrani | Tar | |
| Kavak | Kavaki | Willow | |
| Kavga | Kavgas | Quarrel, fight | |
| Kavurma | Kavourmas | A type of meat cooking | |
| Kayık | Kaiki | Small boat | |
| Kayıkçı | Kaiktsis | Seaman | |
| Kayısı | Kaisi | Apricot | |
| Kaymak | Kaimaki | Cream of milk | |
| Kazan | Kazani | Large cooking bowl | |
| Kazma | Kasmas | Pick | |
| Kebap | Kebap | Kebap | |
| Keçe | Ketses | Coarse felt | |
| Keçi | Katsika | Goat | |
| Kefal | Kefalos | A fish | |
| Kelepir | Kelepouri | Bargain | |
| Kemençe | Kementzes | A string instrument | |
| Kerata | Keratas | Cuckold | |
| Kerevet | Krevati | Bedstead (bed in G.) | |
| Kerhane | Kiarhanes | Brothel | |
| Kerpeten | Kerpeteni | Pliers | |
| Kesat | Kesati | Lack of bussiness | |
| Kese | Keses | Shallow bowl, purse in T. | |
| Kestane | Kastano | Chestnut | |
| Keyif | Kefi | Fun | |
| Kılıf | Klifi | Cover | |
| Kıyma | Kimas | Ground meat | |
| Kibar | Kibaris | Kind, gentle | |
| Kiler | Kelari | Store room | |
| Kilim | Kilimi | Carpet | |
| Kilise | Ecclisia | Church | |
| Kilit | Klidi | Lock, (key in Greek) | |
| Kilot | Kilota | Underpants | |
| Kimyon | Kymino | Cumin | |
| Kiraz | Kerasi | Cherry | |
| Kiremit | Keramidi | Tile | |
| Kitap | Kitapi | Book | |
| Klefte | Kleftis | Thief, theft | |
| Koçan | Kotsani | Cob | |
| Kof | Koufos | Empty, without content | |
| Kofana | Koufaina | Larger bluefish | |
| Kokona | Kokona | Ugly, old woman | |
| Kokoreç | Kokoretsi | Stuffed, grilled intestine | |
| Kolonya | Kolonia | Eau de Cologne | |
| Koma | Koma | Coma | |
| Komposto | Komposta | Fruit salad | |
| Konak | Konaki | Small Palace | |
| Konserve | Konserva | Canned food | |
| Kopil | Kopeli (Cr | Small boy, rascal | |
| Kotra | Kotero | Small boat | |
| Kova | Kouvas | Bucket | |
| Köfte | Keftes | Meatballs | |
| Körfez | Korfos | Bay, gulf | |
| Kukla | Kukla | Puppet, doll | |
| Kukuleta | Koukoula | Cowl | |
| Kulanpara | Kolombaras | Homosexual | |
| Kulübe | Kalyva | Hut | |
| Kumar | Koumari | Gambling | |
| Kumbara | Koumbara | Coin box | |
| Kundak | Kontaki | Baby carriage, gun carriage | |
| Kupa | Kupa | Mug | |
| Küpeşte | Koupasti | Handrail of banisters | |
| Kurabiye | Kurambies | Cookie | |
| Kurdela | Kordela | Wrapping | |
| Kusur | Kousouri | Fault | |
| Kutu | Kouti | Box | |
| Kuzine | Kouzina | Kitchen, stove | |
| Küfe | Kofa | Large basket | |
| Kümes | Koumasi | Coop | |
| Lahana | Lahano | Cabbage | |
| Lakerda | Lakerda | Salted, dried fish | |
| Lakırdı | Lakirdi | Talk, gossip | |
| Lala | Lalas | Servant | |
| Lapa | Lapas | Mash | |
| Leblebi | Lemplempi | Chick peas | |
| Leke | Lekes | Stain | |
| Levrek | Lavraki | Bass, a fish | |
| Leylek | Leleki | Stork | |
| Liman | Limani | Harbour | |
| Limon | Lemoni | Lemon | |
| Lodos | Notos | Southern wind (south in Greek) | |
| Lokum | Lukumi | Turkish (Greek) Delight | |
| Lüfer | Luferi | Blue fish | |
| Macun | Mantzuni | Elixir, potion | |
| Mahmur | Mahmouris | Sleepy | |
| Makara | Makaras | Spool | |
| Manastır | Monastiri | Monastery | |
| Manav | Manavis | Green Grocer | |
| Mandal | Mandalon | Latch | |
| Mandalina | Mandarini | Tangerine | |
| Mangal | Mangali | Grill | |
| Manolya | Manolia | A flower | |
| Mantar | Manitari | Mushroom | |
| Manyak | Manyakos | Maniac | |
| Marangoz | Marangos | Carpenter | |
| Marazi | Marazi | Morbid, hysterical | |
| Marul | Maruli | Lettuce | |
| Mastika | Mastiha | Raki, ouzo | |
| Mavna | Mavna | Fishing boat | |
| Mavro | Mavro | Negro (slang) | |
| Maydanoz | Maidanos | Parsley | |
| Meltem | Meltemi | Summer wind | |
| Mendil | Mandili | Napkin | |
| Menekşe | Menekses | Violet | |
| Mengene | Mengeni | Press, screw jack clamp | |
| Mersin | Myrsini | Myrtle | |
| Mermer | Marmaron | Marble | |
| Metazori | Me to zori | By force, by threat | |
| Metelik | Metallikos | Small money | |
| Meydan | Meidani | Square | |
| Mıknatıs | Magnitos | Magnetic material | |
| Meze | Mezes | Snack | |
| Midye | Mydi | Mussel | |
| Mikrop | Mikrobio | Microbe | |
| Misafir | Musafiris | Guest | |
| Moloz | Molos | Rubble | |
| Musluk | Mousloki | Tap | |
| Musakka | Musakas | A dish | |
| Muşmula | Mousmoula | A fruit | |
| Müze | Mousio | Museum | |
| Narenciye | Nerantzi | Orange like fruits | |
| Nargile | Nargiles | Tobacco pipe | |
| Naz | Nazi | Reluctance | |
| Ninni | Nani | Lullaby | |
| Nişasta | Nisestes | Starch | |
| Ocak | (To) tzaki | Owen | |
| Oğlan | Ts-oglani | Boy (Bad boy in G.) | |
| Okka | Oka | Measure of weight | |
| Oklava | Okladion | Stick to open dough | |
| Okyanus | Okeanos | Ocean | |
| Omuz | Omos | Shoulder | |
| Orfoz | Rofos | A fish | |
| Orman | Roumani | Forest | |
| Pabuç | Papoutsi | Shoe | |
| Paça | Patsas | A soup | |
| Paçavra | Patsaura | Ugly, dirty | |
| Palamar | Palamari | Rope for the boat | |
| Palamut | Palamuti | A fish | |
| Palto | Palto | Overcoat | |
| Panayır | Panigyri | Fair | |
| Panjur | Pantzouri | Shutters | |
| Pantolon | Panteloni | Trousers | |
| Papara | Papara | A dish | |
| Papaz | Papas | Priest | |
| Para | Paras | Money | |
| Paralı | Paralis | Rich | |
| Parazit | Parasito | Parasite | |
| Partal | Pardalos | Rugged, dirty | |
| Paskalya | Pashalia | Easter | |
| Pasta | Pasta | Cake, pleat | |
| Pastırma | Pastourmas | Dried meat | |
| Patates | Patates | Potatoes | |
| Patırtı | Patirdi | Noise | |
| Patlıcan | Patlatzani | Eggplant | |
| Pavurya | Kavouria | Edible crab, spider crab | |
| Pazar | Pazari | Market | |
| Peksimet | Paksimadi | Dried bread | |
| Pekmez | Petimezi | Syrup | |
| Perde | Berdes | Curtain | |
| Pestil | Pastelli | Sheet of sundried fruit | |
| Pezevenk | Pezevengis | Pimp | |
| Pırasa | Praso | Leek | |
| Pide | Pitta | Pita | |
| Pilaki | Fasolia plaki | Beans with onion and oil | |
| Pilav | Pilafi | Rice | |
| Pirzola | Brizola | Steak | |
| Piskopos | Episkopos | Orthodox bishop | |
| Portakal | Portokali | Oranges | |
| Poğaça | Buatza | Pastry | |
| Poyraz | Voryas | Northern wind | |
| Pudra | Poudra | Powder | |
| Rahat | Rahati | Rest, relaxation | |
| Rakı | Raki | Raki, ouzo | |
| Reçel | Retseli | Jam | |
| Reçine | Retsini | Resin | |
| Revani | Revani | A dessert | |
| Rezil | Rezili | Ridiculed, embaressment | |
| Sabun | Sapuni | Soap | |
| Sahan | Sagani | Small frying pan | |
| Sakat | Sakatis | Cripple | |
| Salamura | Salamoura | Dried, salted fish | |
| Salep | Salepi | A hot drink | |
| Şalvar | Salvari | Loose trousers | |
| Salya | Salia | Saliva | |
| Salyangoz | Saliangos | Snail | |
| Şamar | Siamara | Slap in the face | |
| Şamata | Samatas | Noise | |
| Sandalet | Sandali | Open shoe | |
| Sardalya | Sardela | Sardines | |
| Sarık | Sariki | Turban | |
| Sarraf | Sarafis | Money and gold changer | |
| Saz | Sazi | A string instrument | |
| Sazan | Sazani | A fish | |
| Semer | Samari | Saddle | |
| Sermaye | Sermagia | Capital | |
| Sersem | Sersemis | Fool | |
| Sevda | Sevdas | Love, sorrow | |
| Seyran | Seriani | Walk, stroll | |
| Sıra | Sira | Row | |
| Sırma | Sirma | Therad | |
| Sıva | Sovas | Construction bond | |
| Siftah | Seftes | First sale of the day | |
| Siktir | Sihtiri | Get out of here! | |
| Simit | Simiti | Ring shaped bread roll | |
| Sinik | Sniki | Measure of cereals | |
| Soba | Soba | Stove for room heating | |
| Sokak | Sokaki | Street | |
| Somya | Somies | Bedstead (metal) | |
| Soy | Soi | Relatives, ancestors | |
| Sucuk | Soutzouki | Sausages | |
| Sultan | Soultan | Sultan | |
| Supya | Soupia | Cuttlefish | |
| Susam | Sousami | Sesame | |
| Sümbül | Zoumbouli | Hyacinth | |
| Sünger | Sfungari | Sponge | |
| Şapşal | Sapsalis | Stupid | |
| Şerbet | Serbeti | Sherbet | |
| Şerit | Siriti | Stripe, chevron | |
| Takım | Takimi | Set, shift of workmen | |
| Takoz | Takos | Wedge | |
| Takunya | Takouni | Heel of shoe, wooden shoe | |
| Tamah | Tamahi | Greed | |
| Tambur | Tambouras | An instrument | |
| Tapa | Tapa | Cork, stopper | |
| Taraça | Taratsa | Terrace | |
| Tarama | Taramas | A seafood appetizer | |
| Tarhana | Trahanas | A soup | |
| Tavan | Tavani | Ceiling | |
| Tavla | Tavli | Backgammon | |
| Tavus | Taos (ancient G.) | Peacock | |
| Tel | Teli | Chord, string | |
| Tembel | Tembelis | Lazy | |
| Temel | Themelio | Foundation | |
| Tencere | Tentzeris | Cooking pot | |
| Teneke | Tenekes | Tin | |
| Tepe | Tepes | Hill | |
| Tepsi | Tapsi | Baking tin | |
| Tersane | Tarsanas | Shipyard | |
| Tertip | Tertipi | Trick | |
| Tırpan | Trapani | Scythe | |
| Tomar | Tomari | Pile, roll, scroll | |
| Tombeki | Toumbeki | Tobacco pipe | |
| Top | Topi | Ball | |
| Torba | Ntorvas | Sack, bag | |
| Tuğla | Touvlo, to | Brick | |
| Tulumba | Touloumba | Pump, a dessert | |
| Turp | To rapanaki | Radish | |
| Turşu | Toursi | Pickle | |
| Tüfek | Toufeki | Gun | |
| Türlü | Tourlou | A dish of mixed vegetables | |
| Uğur | Ogouri | Good luck | |
| Uskumru | Skumbri | A fish | |
| Vaftiz | Vaftisi | To baptise | |
| Varil | Vareli | Barrel, cask | |
| Veresiye | Verese | On credit | |
| Vernik | Verniki | Varnish | |
| Vişne | Visinia | Sour cherry | |
| Yahni | Yahni | Sort of ragout, a dish | |
| Yaka | Yakas | Collar | |
| Yalı | Yalos | Shore, beach | |
| Yapı | Yapi | Construction | |
| Yasemin | Yasemi | Jasmine | |
| Yelek | Yeleki | Waist coat | |
| Yoğurt | Yaourti | Yoghurt | |
| Zar | Zari | Die, dice | |
| Zargana | Zargana | Needlefish | |
| Zarif | Zarifis | Elegant | |
| Zembil | Zembili | Flat straw basket | |
| Zevzek | Zeuzekis | Silly, superficial | |
| Zeybek | Zeibekikos | A dance | |
| Zifiri | Zoferos | Darkness | |
| Zor | Zori | Force, trouble, difficulty | |
| Zurna | Zurnas | A wind instrument | |
| Zülüf | Tsouloufi | Lock of hair | |
| Zümrüt | Zoumrouti | Emerald |