| Melek Celal (Sofu) | |
|---|---|
| Doğum | 1896 Osmanlı İmparatorluğu /İstanbul |
| Ölüm | 1976 Almanya / Münih |
| Uyruk | Türk |
| Evlilik(ler)i | Celal Sofu, Dr. Lampe |
| Yakınları | Adalet Cimcoz, Celile Hanım, Yahya Kemal, Hamdullah Suphi Albert Gabriel, Celal Esad Arseven |
| Çocukları | Ziya Sofu |
| Ebeveyni | Kamil Ziya Bey |
| Alanı | Resim, heykel, hat sanatı |
| Sanat eğitimi | İnas Sanayi-i Nefise Mektebi (konuk öğrenci) Jullian Akademisi |
Melek Celal (Sofu) (d. 1896 İstanbul- ö. 1976, Münih) Türk ressam, heykeltıraş, yazardır.
İlk Türk kadın ressam ve heykeltıraşlarındandır. Resim ve heykel sanatı dışında, işleme, hat ve tezhip gibi el sanatları ile de ilgilenmiştir. Eski yazı ustalarını ve Türk işlemeleriyle süslemelerini dünyaya tanıtan kitaplar yayımlamıştır.
Şair Yahya Kemal ile dostluğu meşhurdur.[1]
1896'da İstanbul'a dünyaya geldi. “Tepedelenliler” ailesine mensuptur. Babası Miralay (Albay) Ziya Bey idi.[2]
İnas Sanayi-i Nefise Mektebi'ne konuk öğrenci olarak katıldı; burada Nazmi Ziya Bey’in atölyesinde çalıştı.[3] Ailesinin desteği ile Paris’e gidip bir süre Julian Akademisi’nde resim eğitimi aldı. Louis Sue, Andre Platson ve Pierre Poisson’un öğrencisi oldu.[2]
14 Ekim 1918’de avukat Kıbrıslı Celal Sofu Bey ile evlendi.[4] Çiftin Moda Çayırı’ndaki evi edebiyat ve sanat alanlarının ünlü kişilerinin ağırlandığı bir kültür evi olarak hizmet verdi.[4] Sanatçının bu evlilikten bir oğlu vardır. Melek Hanım ilk eşini 1946’da kaybetti.[4]
İkinci evliliğini Alman Doktor Lampe ile yaptı ve Münih’e taşındı. Lampe’nin 98 yaşında ölümünden sonra bir hastalıktan ötürü uzun yıllar yatağa bağlı kaldı.[4] 15 Eylül 1976’da Münih’te hayatın yitirdi.
Türk işlemeleri ve eski yazı ustaları hakkındaki kitapları onun sanat dünyasına yaptığı en büyük katkı kabul edilir[4] Şeyh Hamdullah ve Hattat Kâmil Akdik hakkında yazılmış iki kitabı ile, Türk el islemeleri hakkında bir incelemesi vardır. Topkapı Müzesi hakkında Fransızca olarak bir eser hazırlamıştır. Tuğrakeş İsmail Hakkı Altınbezer ile Bahaettin Tokatlıoğlu ve Necmettin Okyay’a ait iki kitap hazırlamış ancak yayımlamaya fırsat bulamamıştır.
Celal Esad Arseven onu “empresyonist eğilimli realist bir sanatçı” olarak tanımlar. Heykel alanındaki çalışmaları arasında Polonyalı ressam ve heykeltıraş Bilinsky Büstü, Moda’daki komşusu olan Saliha Cimcoz büstü ve oğlu Ziya Sofu büstü” vardır. Pek çok karma sergiye katılan Melek Hanım, 1964'te Münih'te bir kişisel sergi düzenlemiştir.
Çok değerli bir Türk işlemeleri koleksiyonuna sahiptir.[4]
İstanbul Resim ve Heykel Müzesi'nde ve Rezan Has Müzesi'nde eserleri bulunur. Özel mektup ve fotoğrafları Doğan Paksoy koleksiyonundadır.