Başçelik

Baş Çelik (“Çelik Baş”; Boşnakça: Baš Čelik, Sırpça : Баш Челик) – Boşnak (ayrıca Sırp) halk masalı ve masaldaki önemli bir kahramanın adı. Sözcük Boşnakçaya doğrudan Türkçeden geçmiştir.

Öykü, Grimm Kardeşler’in "The Crystal Orb" (Almanca: Die Kristallkugel) adlı masalına çok benzer. Fakat içerisinde Türk halk kültüründen pek çok figür ve motif vardır.

Bir kralın üç oğlu ve kızı vardır. Ölüm döşeğinde oğulları ona son isteğini sorduklarında, kız kardeşlerini isteyen ilk kişi ile evlendireceklerine dair onlara yemin ettirir. Fakat bu istek yerine getirilmediğinde kız kardeşleri kaybolur. Onlar da kız kardeşlerini aramaya koyulurlar.

Seyahatlerinde çok başlı yılan ile mücadele ederler. En küçük kardeş ise gittikleri bir bölgenin kralının kızını dokuz devlerden kurtarır. Fakat eşini ilerleyen maceralarda kaybeder ve onu aramaya koyulur. Esir olduğu bir sarayda "Baş Çelik"^[1] adlı bir tutsak ile karşılaşır ve ona yardım eder. Baş Çelik ona üç cam şişede üç tane büyülü iksir verir. Tekrar yola koyulur. Yolda, kız kardeşlerinin Ejderhaların Efendisi ile evli olduğunu keşfeder . Kendisine verilen üç cam bardaktaki iksir sayesinde üç kez ölümden geri döner. En sonunda eşini kurtarmayı başarır.

• 1950 yılında Baš Čelik adlı bir Sırp filmi çekilmiştir.
• Baš Čelik eski bir Yugoslav heavy metal grubunun adıdır .
• 2008 yılında illüstratör Petar Meseldžija masala dayalı hikâye kitabını yayınlamıştır.

• Woislav Petrovitch, Hero Tales and Legends of the Serbians, Harrap, 1917.
• Alan Garner, The Hamish Hamilton Book of Goblins, Hamilton, 1969.xww

• Bash Tchelik / Баш-Челик2 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Skazbook, Баш-челик4 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.