i jego wpływem na współczesne społeczeństwo. Od swoich początków do chwili obecnej
odgrywał kluczową rolę w różnych obszarach, wpływając na sposób, w jaki postrzegamy otaczający nas świat. Na tych stronach przeanalizujemy jego ewolucję, liczne aspekty i znaczenie w obecnym kontekście. Poprzez wywiady z ekspertami, najnowsze badania i konkretne przykłady zagłębimy się w wszechświat
Mistrzostwa Grecji w piłce nożnej (gr. Πρωτάθλημα Ελλάδας ποδοσφαίρου ανδρών, Protáthlima Elládas podosfaírou andrón ) – rozgrywki piłkarskie , prowadzone cyklicznie – corocznie lub co sezonowo (na przełomie dwóch lat kalendarzowych ) – mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny w Grecji .
Historia
Mistrzostwa Grecji w piłce nożnej rozgrywane są od 1906 roku. Obecnie rozgrywki odbywają się w wielopoziomowych ligach: Soúper Ligka , Foútbol Ligk , G΄ Ethnikí , D΄ Ethnikí oraz niższych klasach.
14 września 1890 w Smyrnie (obecnie Izmir w Turcji) powstał pierwszy grecki klub piłkarski Orfeas Smyrne , potem następne. Pierwsze nieoficjalne mistrzostwa organizowane przez Asocjację Greckich Atletycznych i Gimnastycznych Stowarzyszeń (SEAGS, a od 1929 SEGAS) razem z Greckim Komitetem Olimpijskim (EOA) w marcu 1906 jako część Igrzysk panhelleńskich. Uczestniczyło trzy zespoły z Aten i okolic, które rozgrywały pojedyncze spotkania pomiędzy sobą, czyli odbyły się trzy turniejowe gry. Do 1913 turniej organizowała SEGAS. Następnie mistrzostwa zostały zawieszone z powodu dwóch wojen bałkańskich (1912–1913 i 1913). W 1914 Komitet Igrzysk Olimpijskich (EOA) ponownie organizował Panhelleńskie mistrzostwa. Potem I wojna światowa oraz wojna grecko-turecka (1919–1922) na 6 lat przerwała rozgrywki piłkarskie. Dopiero w sezonie 1921/22 Asocjacja Klubów Piłkarskich Hellady (EPSE, która powstała w 1919) ponownie organizowała lokalne rozgrywki klubów z Aten i Pireusu. Do 1927 rozgrywki toczyły się oddzielnie w kilku regionach Grecji. Tylko w sezonie 1922/1923 udało się wyłonić najlepszą drużynę spośród wszystkich regionów, jednak ten tytuł nie jest uważany za oficjalne mistrzostwo Grecji.
Po założeniu greckiej federacji piłkarskiej – EPO w 1926 roku, rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych oficjalnych Mistrzostw Grecji w sezonie 1927/28. Najpierw rozgrywki nazywały się Panhelleńskie mistrzostwa (gr. Πανελλήνιο πρωτάθλημα, Panellenio Protathlema ). Zespoły walczyli w grupach regionalnych, a zwycięzcy kwalifikowały się do turnieju finałowego, w którym rozgrywano tytuł mistrza Grecji.
W sezonie 1959/60 po raz pierwszy wystartowały rozgrywki w A΄ Ethnikí . Po raz pierwszy 16 zespołów konkurowali w jedynej lidze, a potem odbyły się play-off o miejsce 1, 3, 5 itd. W następnych sezonach mecze play-off odbywały się tylko pomiędzy drużynami, które zdobyli jednakową liczbę punktów.
Rozgrywki zawodowej Super Ligi zainaugurowano w sezonie 2006/07 .
Mistrzowie i pozostali medaliści
Sezon
Mistrz
Wicemistrz
III miejsce
Król strzelców
Uwagi
Mistrzostwa SEAGS/EOA (gr. Πρωτάθλημα ΣΕΑΓΣ ή/και ΕΟΑ)
1906
1
Ethnikos Ateny
Piraikos Syndesmos
Panellinios GS
?
?
3 kluby
1907
2
Ethnikos Ateny
Akademaikon Gymnasterion
?
?
4 kluby
1907/08
1
Goudi Ateny
Ethnikos Ateny
Piraikos Syndesmos
?
?
4 kluby
1908
1
Podosferikos Omilos Athenon
Goudi Ateny
Ethnikos Ateny
?
?
3 kluby
1909/10
2
Goudi Ateny
Piraikos Syndesmos
Ethnikos Ateny
?
?
6 klubów
1910
2
Podosferikos Omilos Athenon
Piraikos Syndesmos
Goudi Ateny
?
?
3 kluby
1911
3
Panellinios Podosferikos Omilos
Piraikos Syndesmos
?
?
2 kluby
1912
3
Goudi Ateny
Ethnikos Ateny
Stratiotikí Skholí Evelpídhon
?
?
5 klubów
1913
nie rozgrywano przez wojny bałkańskie
1914
4
Goudi Ateny
Piraikos Syndesmos
?
?
?
? klubów
1916–1919
nie rozgrywano przez I wojnę światową
1919–1921
nie rozgrywano przez wojnę grecko-turecką
Rozgrywki regionalne Hellady (gr. Πρωτάθλημα Ελλάδος)
1921/22
nie wyłoniono
1922/23
1
Piraikos Syndesmos
Aris FC
?
?
? klubów, 2 gr.+finał
1923/24
nie wyłoniono
1924/25
nie wyłoniono
1925/26
nie wyłoniono
1926/27
nie wyłoniono
Panhelleńskie Mistrzostwa (gr. Πανελλήνιο πρωτάθλημα)
1927/28
1
Aris FC
Ethnikos Pireus
Atromitos Peristeri
?
?
? klubów, 3 gr., finał
1928/29
nie rozgrywano
1929/30
1
Panathinaikos AO
Aris FC
Olympiakos SFP
?
?
3 kluby
1930/31
1
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
Aris FC
?
?
8 klubów
1931/32
2
Aris FC
Panathinaikos AO
Apollon Ateny
?
?
8 klubów
1932/33
2
Olympiakos SFP
Aris FC
AEK Ateny
?
?
3 kluby
1933/34
3
Olympiakos SFP
Iraklís Saloniki
?
?
10 klubów
1934/35
nie rozgrywano
1935/36
4
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
Apollon Ateny
?
?
8 klubów
1936/37
5
Olympiakos SFP
PAOK FC
Panathinaikos AO
?
?
3 kluby
1937/38
6
Olympiakos SFP
Apollon Ateny
Aris FC
?
?
3 kluby
1938/39
1
AEK Ateny
Iraklís Saloniki
–
?
?
14 klubów
1939/40
2
AEK Ateny
PAOK FC
–
?
?
14 klubów
1940/41
rozgrywek nie dokończono
1941/42
nie rozgrywano
1942/43
rozgrywek nie dokończono
1943–1945
nie rozgrywano
1945/46
3
Aris FC
AEK Ateny
Olympiakos SFP
?
?
3 kluby
1946/47
7
Olympiakos SFP
Iraklís Saloniki
Panionios Nea Smirni
?
?
6 klubów
1947/48
8
Olympiakos SFP
Apollon Ateny
PAOK FC
?
?
3 kluby
1948/49
2
Panathinaikos AO
Olympiakos SFP
Aris FC
?
?
3 kluby
1949/50
nie rozgrywano
1950/51
9
Olympiakos SFP
Panionios Nea Smirni
Iraklís Saloniki
3 kluby
1951/52
nie rozgrywano
1952/53
3
Panathinaikos AO
Olympiakos SFP
Aris FC
?
?
3 kluby
1953/54
10
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
AEK Ateny
7
Christoforos-Foris Jentzis (PAOK FC )
6 klubów
1954/55
11
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
Apollon Ateny
8
Filippos Asimakopoulos (Panathinaikos AO)
6 klubów
1955/56
12
Olympiakos SFP
Ethnikos Pireus
Panathinaikos AO
7
Lambis Kouiroukidis (PAOK FC )
6 klubów
1956/57
13
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
Apollon Ateny
15
Petros Christoforidis (Proodeftiki )
10 klubów
1957/58
14
Olympiakos SFP
AEK Ateny
Panathinaikos AO
15
Kostas Jeorgopoulos (Panionios GSS )
12 klubów
1958/59
15
Olympiakos SFP
AEK Ateny
Panionios Nea Smirni
21
Kostas Nestoridis (AEK Ateny)
10 klubów
Alpha Ethniki (gr. Α΄ Εθνική)
1959/60
4
Panathinaikos AO
AEK Ateny
Olympiakos SFP
33
Kostas Nestoridis (AEK Ateny)
16 klubów
1960/61
5
Panathinaikos AO
Olympiakos SFP
Panionios Nea Smirni
27
Kostas Nestoridis (AEK Ateny )
16 klubów
1961/62
6
Panathinaikos AO
Olympiakos SFP
Apollon Ateny
29
Kostas Nestoridis (AEK Ateny )
16 klubów
1962/63
3
AEK Ateny
Panathinaikos AO
Olympiakos SFP
23
Kostas Nestoridis (AEK Ateny)
16 klubów
1963/64
7
Panathinaikos AO
Olympiakos SFP
AEK Ateny
29
Dimitris Papaioanu (AEK Ateny)
16 klubów
1964/65
8
Panathinaikos AO
AEK Ateny
Olympiakos SFP
29
Jorgos Sideris (Olympiakos SFP)
16 klubów
1965/66
16
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
AEK Ateny
23
Dimitris Papaioanu (AEK Ateny)
16 klubów
1966/67
17
Olympiakos SFP
AEK Ateny
Panathinaikos AO
22
Jorgos Sideris (Olympiakos SFP)
16 klubów
1967/68
4
AEK Ateny
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
24
Thanasis Intzoglou (Panionios GSS )
18 klubów
1968/69
9
Panathinaikos AO
Olympiakos SFP
Aris FC
35
Jorgos Sideris (Olympiakos SFP)
18 klubów
1969/70
10
Panathinaikos AO
AEK Ateny
Olympiakos SFP
25
Andonis Andoniadis (Panathinaikos AO)
18 klubów
1970/71
5
AEK Ateny
Panionios Nea Smirni
Panathinaikos AO
28
Giorgos Dedes (Panionios GSS )
18 klubów
1971/72
11
Panathinaikos AO
Olympiakos SFP
AEK Ateny
39
Andonis Andoniadis (Panathinaikos AO)
18 klubów
1972/73
18
Olympiakos SFP
PAOK FC
Panathinaikos AO
22
Andonis Andoniadis (Panathinaikos AO)
18 klubów
1973/74
19
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
Aris FC
26
Andonis Andoniadis (Panathinaikos AO)
18 klubów
1974/75
20
Olympiakos SFP
AEK Ateny
PAOK FC
20
Andonis Andoniadis (Panathinaikos AO ), Washington Calcaterra (Ethnikos )
18 klubów
1975/76
1
PAOK FC
AEK Ateny
Olympiakos SFP
15
Giorgos Dedes (AEK Ateny)
16 klubów
1976/77
12
Panathinaikos AO
Olympiakos SFP
PAOK FC
22
Thanasis Intzoglou (Ethnikos ), Dimitris Papadopoulos (OFI 1925 )
18 klubów
1977/78
6
AEK Ateny
PAOK FC
Panathinaikos AO
22
Tomas Mawros (AEK Ateny)
18 klubów
1978/79
7
AEK Ateny
Olympiakos SFP
Aris FC
31
Tomas Mawros (AEK Ateny)
18 klubów
1979/80
21
Olympiakos SFP
Aris FC
Panathinaikos AO
25
Dušan Bajević (AEK Ateny )
18 klubów
1980/81
22
Olympiakos SFP
AEK Ateny
Aris FC
21
Konstandinos Kuis (Aris FC)
18 klubów
1981/82
23
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
PAOK FC
21
Grigoris Charalambidis (Panathinaikos AO)
18 klubów
1982/83
24
Olympiakos SFP
AE Larisa
AEK Ateny
29
Nikos Anastopulos (Olympiakos SFP)
18 klubów
1983/84
13
Panathinaikos AO
Olympiakos SFP
Iraklís Saloniki
18
Nikos Anastopulos (Olympiakos SFP)
16 klubów
1984/85
2
PAOK FC
Panathinaikos AO
AEK Ateny
27
Tomas Mawros (AEK Ateny)
16 klubów
1985/86
14
Panathinaikos AO
OFI Heraklion
AEK Ateny
19
Nikos Anastopulos (Olympiakos SFP )
16 klubów
1986/87
25
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
OFI Heraklion
16
Nikos Anastopulos (Olympiakos SFP)
16 klubów
1987/88
1
AE Larisa
AEK Ateny
PAOK FC
21
Henrik Nielsen (AEK Ateny)
18 klubów
1988/89
8
AEK Ateny
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
20
Imre Boda (Olympiakos Wolos )
16 klubów
1989/90
15
Panathinaikos AO
AEK Ateny
PAOK FC
22
Tomas Mawros (Panionios GSS )
18 klubów
1990/91
16
Panathinaikos AO
Olympiakos SFP
AEK Ateny
23
Dimitris Sarawakos (Panathinaikos AO)
18 klubów
1991/92
9
AEK Ateny
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
27
Wasilis Dimitriadis (AEK Ateny)
18 klubów
1992/93
10
AEK Ateny
Panathinaikos AO
Olympiakos SFP
33
Wasilis Dimitriadis (AEK Ateny)
18 klubów
1993/94
11
AEK Ateny
Panathinaikos AO
Olympiakos SFP
24
Aleksios Aleksandris (AEK Ateny), Krzysztof Warzycha (Panathinaikos AO)
18 klubów
1994/95
17
Panathinaikos AO
Olympiakos SFP
PAOK FC
29
Krzysztof Warzycha (Panathinaikos AO)
18 klubów
1995/96
18
Panathinaikos AO
AEK Ateny
Olympiakos SFP
25
Wasilis Tsiartas (AEK Ateny)
18 klubów
1996/97
26
Olympiakos SFP
AEK Ateny
OFI Heraklion
23
Aleksios Aleksandris (Olympiakos SFP)
18 klubów
1997/98
27
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
AEK Ateny
32
Krzysztof Warzycha (Panathinaikos AO)
18 klubów
1998/99
28
Olympiakos SFP
AEK Ateny
Panathinaikos AO
22
Demis Nikolaidis (AEK Ateny)
18 klubów
1999/00
29
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
AEK Ateny
24
Dimitris Nalidzis (Panionios GSS /PAOK FC )
18 klubów
2000/01
30
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
AEK Ateny
20
Aleksios Aleksandris (Olympiakos SFP)
16 klubów
2001/02
31
Olympiakos SFP
AEK Ateny
Panathinaikos AO
19
Aleksios Aleksandris (Olympiakos SFP)
14 klubów
2002/03
32
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
AEK Ateny
16
Nikolaos Limberopulos (Panathinaikos AO)
16 klubów
2003/04
19
Panathinaikos AO
Olympiakos SFP
PAOK FC
21
Giovanni Silva de Oliveira (Olympiakos SFP)
16 klubów
2004/05
33
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
AEK Ateny
18
Teofanis Gekas (Kallithea /Panathinaikos AO)
16 klubów
2005/06
34
Olympiakos SFP
AEK Ateny
Panathinaikos AO
17
Dimitris Salpingidis (PAOK FC )
16 klubów
Super League (gr. Σούπερλιγκ Ελλάδα)
2006/07
35
Olympiakos SFP
AEK Ateny
Panathinaikos AO
18
Nikolaos Limberopulos (AEK Ateny)
16 klubów
2007/08
36
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
AEK Ateny
19
Ismael Blanco (AEK Ateny)
16 klubów
2008/09
37
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
AEK Ateny
14
Ismael Blanco (AEK Ateny), Luciano Galletti (Olympiakos SFP)
16 klubów
2009/10
20
Panathinaikos AO
PAOK FC
AEK Ateny
23
Djibril Cissé (Panathinaikos AO)
16 klubów
2010/11
38
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
PAOK FC
20
Djibril Cissé (Panathinaikos AO)
16 klubów
2011/12
39
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
AEK Ateny
20
Kevin Mirallas (Olympiakos SFP)
16 klubów
2012/13
40
Olympiakos SFP
PAOK FC
Atromitos Ateny
20
Rafik Djebbour (Olympiakos SFP)
16 klubów
2013/14
41
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
PAOK FC
16
Esteban Solari (Skoda Ksanti )
18 klubów
2014/15
42
Olympiakos SFP
Panathinaikos AO
Asteras Tripolis
17
Jerónimo Barrales (Asteras Tripolis)
18 klubów
2015/16
43
Olympiakos SFP
PAOK FC
Panathinaikos AO
18
Kostas Fortunis (Olympiakos SFP)
16 klubów
2016/17
44
Olympiakos SFP
AEK Ateny
Panathinaikos AO
22
Marcus Berg (Panathinaikos AO)
16 klubów
2017/18
12
AEK Ateny
PAOK FC
Olympiakos SFP
18
Aleksandar Prijović (PAOK FC)
16 klubów
2018/19
3
PAOK FC
Olympiakos SFP
AEK Ateny
19
Efthymios Koulouris (PAE Atromitos )
16 klubów
Super League 1 (gr. Σούπερλιγκ Ένα Ελλάδα)
2019/20
45
Olympiakos SFP
PAOK FC
AEK Ateny
20
Youssef El-Arabi (Olympiakos )
14 klubów, 2 fazy
2020/21
46
Olympiakos SFP
PAOK FC
Aris FC
22
Youssef El-Arabi (Olympiakos )
14 klubów, 2 fazy
2021/22
47
Olympiakos SFP
PAOK FC
Aris FC
17
Tom van Weert (Wolos NPS )
14 klubów, 2 fazy
2022/23
13
AEK Ateny
Panathinaikos AO
Olympiakos SFP
18
Cédric Bakambu (Olympiakos )
14 klubów, 2 fazy
2023/24
4
PAOK FC
AEK Ateny
Olympiakos SFP
20
Loren Morón (Aris FC )
14 klubów, 2 fazy
Statystyka
Klasyfikacja według klubów
W dotychczasowej historii Mistrzostw Grecji na podium oficjalnie stawało w sumie 12 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Olympiakos SFP, który zdobył 47 tytułów mistrzowskich.
Stan po sezonie 2023/24.
Lp.
Klub
Miejsca na podium
Zwycięskie sezony
1.
Olympiakos Pireus
47
17
13
1930/31, 1932/33, 1933/34, 1935/36, 1936/37, 1937/38, 1946/47, 1947/48, 1950/51, 1953/54, 1954/55, 1955/56, 1956/57, 1957/58, 1958/59, 1965/66, 1966/67, 1972/73, 1973/74, 1974/75, 1979/80, 1980/81, 1981/82, 1982/83, 1986/87, 1996/97, 1997/98, 1998/99, 1999/00, 2000/01, 2001/02, 2002/03, 2004/05, 2005/06, 2006/07, 2007/08, 2008/09, 2010/11, 2011/12, 2012/13, 2013/14, 2014/15, 2015/16, 2016/17, 2019/20, 2020/21, 2021/22
2.
Panathinaikos Ateny
20
26
17
1929/30, 1948/49, 1952/53, 1959/60, 1960/61, 1961/62, 1963/64, 1964/65, 1968/69, 1969/70, 1971/72, 1976/77, 1983/84, 1985/86, 1989/90, 1990/91, 1994/95, 1995/96, 2003/04, 2009/10
3.
AEK Ateny
13
19
20
1938/39, 1939/40, 1962/63, 1967/68, 1970/71, 1977/78, 1978/79, 1988/89, 1991/92, 1992/93, 1993/94, 2017/18, 2022/23
4.
PAOK Saloniki
4
12
11
1975/76, 1984/85, 2018/19, 2023/24
5.
Aris Saloniki
3
3
10
1927/28, 1931/32, 1945/46
6.
AE Larisa
1
1
0
1987/88
7.
Iraklis Saloniki
0
3
2
8.
Apollon Ateny
0
2
5
9.
Panionios Nea Smirni
0
2
3
10.
Ethnikos Pireus
0
2
0
11.
OFI Heraklion
0
1
2
12.
Atromitos Ateny
0
0
2
Klasyfikacja według miast
Siedziby klubów: stan po sezonie 2023/24.
Uczestnicy
Jest 69 zespołów, które wzięły udział w 65 ligowych Mistrzostwach Grecji, które były prowadzone od 1959/60 aż do sezonu 2024/25 łącznie. Tylko Olympiakos SFP, Panathinaikos AO i PAOK byli zawsze obecni w każdej edycji.
Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2024/25.
65 razy: Olympiakos SFP , Panathinaikos AO , PAOK FC
63 razy: AEK Ateny
58 razy: Panionios Nea Smirni
60 razy: Aris FC
52 razy: Iraklis Saloniki
47 razy: OFI Kreta
42 razy: Apollon Smyrnis
36 razy: Ethnikos Pireus
30 razy: AE Larisa , Skoda Ksanti
27 razy: PAS Janina
26 razy: Panachaiki GE , Panserraikos Seres
23 razy: Atromitos Ateny , AO Egaleo
21 razy: Doksa Dramas
20 razy: Apolon Kalamaria
19 razy: AO Kawala
18 razy: AO Ionikos , Lewadiakos Liwadia
17 razy: Asteras Tripolis
16 razy: Pierikos SFK , PAE Weria
15 razy: Proodeftiki Nikiea
13 razy: Panetolikos Agrinio
10 razy: AGS Kastoria
9 razy: Athinaikos AS , Olympiakos Wolos
8 razy: PAE Ergotelis , PAS Lamia 1964
7 razy: Fostiras Tawros , PS Kalamata , AO Kerkira , Paniliakos Pyrgos , AO Trikala
6 razy: Niki Wolos , Panegialios Ejalia , Panthrakikos Komotini , Wolos NPS
5 razy: Edessaikos Edessa , Kallithea Ateny , Korinthos PAS , Platania Chanion
4 razy: Akratitos Ano Liosia , Ethnikos Asteras , AS Rodos , Wyzas Megara
3 razy: Diagoras Rodos , Olympiakos Nikozja , Panelefsiniakos Elefsina , AEL Kallonis
2 razy: Chalkidona Nikiea
1 raz: AEL Limassol , AE Nikiea , APOEL FC , Atromitos Pireus , AO Chalkis , AE Kifisia, EPA Larnaka , Makedonikos Efkarpia , Megas Alexandros Katerini , FAS Nausa , Olympiakos Chalkida , Omonia Nikozja , Pankorinthiakos Korynt , Thermaikos Saloniki , Trasiwulos Fili
Zobacz też
Uwagi
↑ a b c d e f g h i j Wraz z wprowadzeniem play-offów, z tego rankingu zaczerpnięto pozycje od 2 do 5 w końcowej klasyfikacji
Przypisy
Bibliografia
Mistrzostwa w piłce nożnej mężczyzn w krajach Europy (
UEFA )
Funkcjonujące
Nieistniejące
↑ Mistrzostwa prowadzone przed powstaniem UEFA.