Jabłko królewskie
W dzisiejszym świecie Jabłko królewskie to temat, który przyciąga uwagę ludzi w każdym wieku i o każdym pochodzeniu. Niezależnie od tego, czy ze względu na swoje znaczenie historyczne, wpływ na współczesne społeczeństwo czy wpływ na kulturę popularną, Jabłko królewskie jest tematem, który nadal budzi zainteresowanie i debatę. Kiedy badamy różne aspekty Jabłko królewskie, ważne jest, aby zrozumieć jego znaczenie i zasięg w naszym codziennym życiu. W tym artykule będziemy starali się głębiej zagłębić w znaczenie i znaczenie Jabłko królewskie, analizując jego wpływ w różnych obszarach i oferując kompleksowe spojrzenie na ten fascynujący temat.
Jabłko królewskie (łac. globus cruciger) – jeden z trzech symboli władzy monarszej, obok korony i berła.
Jabłko królewskie, jedno z insygniów władzy królewskiej, ma kształt kuli ziemskiej, wykonane ze złota lub pozłacanego srebra, często zdobione drogimi kamieniami.
Historia
W starożytnym Rzymie, do końca IV wieku, na szczycie kuli znajdował się wizerunek bogini zwycięstwa Nike, później wyparty przez krzyż (najczęściej grecki) w czasach chrześcijańskich. Pierwotnie prawo używania jabłka (globusa) przysługiwało wyłącznie cesarzom rzymskim, rzymsko-frankijskim i rzymsko-niemieckim. Było symbolem ich władzy nad całym zamieszkanym światem. Poczynając od XI wieku, kiedy rozpoczął się upadek idei cesarskiego uniwersalizmu, jabłka zaczęli używać także europejscy królowie, aby zaznaczyć swoją niezależność od cesarza.
Trzymane w ręku króla symbolizuje umiłowanie wiary chrześcijańskiej. Kulisty kształt dawał wyobrażenie całości. Trzymany w lewej ręce – po stronie serca. Krzyż przypominał, że monarcha jako tzw. pomazaniec boży rządził w imieniu Chrystusa. Używane (trzymane przez króla lub cesarza) było podczas koronacji i najważniejszych uroczystości jak przyjmowanie hołdów, a także wkładane do grobów królewskich.
W Polsce wśród regaliów koronacyjnych jabłko pojawia się po raz pierwszy podczas koronacji Przemysła II w 1295 roku, później wyrzeźbiono je na sarkofagu Władysława Łokietka, a następne znaleziono w grobach Kazimierza Wielkiego, królowej Jadwigi i Kazimierza Jagiellończyka.
Wizerunek jabłka królewskiego umieszczany był na monetach, w ikonografii chrześcijańskiej w rękach Chrystusa, Matki Bożej, także aniołów i regaliach królewskich. Jeden z symboli astronomicznych Ziemi.
Do czasów współczesnych w Polsce zachowało się jabłko Augusta III z 1733 roku, które wraz z koroną i berłem znajdują się w Muzeum Narodowym w Warszawie.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Zygmunt Gloger, Encyklopedia staropolska ilustrowana, Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna, 1985, tom 2, ISBN 83-214-0411-1.
- ↑ a b Jendryczko Małgorzata, Sztuka świata, T. 17, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, ISBN 978-83-213-4726-4.
- ↑ a b c d e f g Michał Rożek, Polskie koronacje i korony, Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, ISBN 83-03-01913-9.
- ↑ a b Kubalska-Sulkiewicz Krystyna, Bielska-Łach Monika, Manteuffel-Szarota Anna, Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.
- ↑ Nowa encyklopedia PWN, T. 3, Warszawa: Wydawnictwo PWN, 1995, ISBN 83-01-11966-7.
- ↑ Ewa Olkuśnik: Insygnia koronacyjne Augusta III Sasa i Marii Józefy. .
Bibliografia
- Paola Rapelli, Symbole władzy i wielkie dynastie, Anna Wieczorek-Niebielska (tłum.), Warszawa: Arkady, 2008, s. 40, ISBN 978-83-213-4518-5, OCLC 749568154.