221 Eskadra Bombowa

221 Eskadra Bombowa
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	III 1939
Rozformowanie	IX 1939
	Dowódcy
Pierwszy	por. obs. Zygmunt Sokołowski
Obecny	kpt.pil. Józef Rawicz-Szabuniewicz
	Organizacja
Dyslokacja	lotnisko Okęcie; lotnisko Małaszewicze
Rodzaj wojsk	lotnictwo
Podległość	220 dywizjon bombowy

221 eskadra bombowa – pododdział lotnictwa bombowego Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W marcu 1939 przystąpiono do formowana 221 eskadry bombowej. Jednostka weszła w skład 220 dywizjonu bombowego 1 pułku lotniczego i stacjonowała na lotnisku Okęcie. Personel latający stanowili obserwatorzy, piloci i strzelcy samolotowi przesunięci z eskadr rozwiązanego I dywizjonu liniowego 1 pułku lotniczego. Wyposażenie eskadry stanowiły samoloty „Łoś” i kilka bombowców LWS-4 „Żubr”. W czerwcu 1939 eskadra została przesunięta na lotnisko Małaszewicze. Z zapisu w zeszycie ewidencyjnym ppor. obs. Zygmunta Pluty wynika, że rzut powietrzny 220 dyonu bombowego przemieścił się do Małaszewicz 24 sierpnia 1939.

Tam eskadra uzupełniona została grupą absolwentów Szkoły Podchorążych Lotnictwa.

Ponieważ 220 dywizjon bombowy nie osiągnął przed wybuchem wojny zdolności bojowej, w czasie działań wojennych eskadra stanowiła jedynie zaplecze kadrowo-sprzętowe dla walczących dywizjonów bombowych „Łosi”.

1 września 1939 z eskadry odeszły dwie załogi w celu uzupełnienia X dywizjonu bombowego. Tego samego dnia podczas czwartego, popołudniowego, nalotu na Bazę Małaszewicze zostały lekko uszkodzone dwa „Łosie” należące do 221 eskadry.

Podprucznik Pluta relacjonował:

17 września 1939 r. d-ca por. obs. Sobański w związku z wkroczeniem bolszewików do Polski wydał oficerom rozkaz przedzierania się na własną rękę do Stanisławowa a w razie niezastania tam bazy do Francji. Od 17 września jedzie w kierunku Stanisławowa rowerem wraz z kolegą z eskadry ppor. Czesławem Dejem, dojechali do Brodów, następnie pociągiem z grupą żołnierzy z zamiarem dojechania do Lwowa. Na stacji kolejowej Krasne Ukraińcy wykręcili szyny i ostrzelali wyładowujący się transport. Wykonaliśmy natarcie na stacje kolejową, której jednak nie zdobyliśmy, bo Ukraińcy sprowadzili bolszewików. Pod ogniem ckm, artylerii i czołgów wycofaliśmy się w kierunku lasów, skąd daliśmy pozostałym żołnierzom rozkaz przedzierania się grupami do Lwowa. Ja z ppor. Dejem w ubraniach cywilnych przedzieraliśmy się do Stanisławowa. W Bursztynowie aresztowali nas bolszewicy, którym zwialiśmy następnego dnia i 23 września osiągnęliśmy m. Stanisławów, zajęty przez bolszewików, w myśl rozkazom ruszyłem w kierunku granicy węgierskiej z zamiarem przedarcia się do Francji. 25 września 39 r. granicę węgierską przekroczyłem za st. kolejową Woronienka, zgłosiłem się na strażnicy węgierskiej, skąd autem dojechałem do Kerszmezo. W Kereszmezo żandarmeria węgierska dołączyła mnie i kolegę do transportu naszych żołnierzy.

Żołnierze eskadry

Dowódcy eskadry
Stopień	Imię i nazwisko	Okres pełnienia służby
kpt. pil.	Józef Rawicz-Szabuniewicz	(III 1939)
por. obs.	Zygmunt Sokołowski	(III 1939 – VIII 1939)
kpt. pil.	Józef Rawicz-Szabuniewicz	(1 VIII 1939 – IX 1939)

Personel latający

zastępca dowódcy eskadry – kpt. obs. Czesław Jagodziński †1940 Charków
oficer taktyczny – por. obs. Roman Kazimierz Sobański (brat Michała) †1940 Katyń
oficer techniczny – ppor. tech. Paweł Łaszkiewicz
starszy obserwator – por. obs. Eugeniusz Domański
obserwator – por. obs. Tadeusz Izydor Rylski
por. obs. Jerzy Zbroja (od 18 IX 1939 w sowieckiej niewoli)
ppor. obs. Czesław Dej
ppor. pil. Lucjan Brzostowski †17 IX 1939
ppor. pil. Leszek Kamiński (od 18 IX 1939 w sowieckiej niewoli)
ppor. obs. Zygmunta Pluta
ppor. obs. Józef Władysław Długosz †1940 Katyń
ppor. pil. Michał Sobański †1940 Katyń
kpr. strz. rtg. Józef Matusiak
st. szer. strz. J. Kołodzik
kpr. Stefan Pietrzak †17 IX 1939
szer. Józef Czarnocki †17 IX 1939

Uwagi

↑ Cynk 1990 ↓, s. 142, samoloty te nie były później ewakuowane i pozostały w Małaszewiczach.
↑ Cynk 1990 ↓, s. 180, tu jako ppor. Sabanicki, członek załogi „Łosia” nr 72.125.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Pawlak 1989 ↓, s. 109.
↑ ^a ^b ^c ^d Pawlak 1989 ↓, s. 110.
↑ ^a ^b ^c Pluta ↓.
↑ Cynk 1990 ↓, s. 140.
↑ Pawlak 1989 ↓, s. 136-142.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 776.
↑ Józef Rawicz-Szabuniewicz. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. ..
↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 178.
↑ ^a ^b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 579.
↑ Eugeniusz Domański. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. ..
↑ Tadeusz Izydor Rylski. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. ..
↑ Jerzy Zbroja. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. ..
↑ ^a ^b ^c ^d Cynk 1990 ↓, s. 181.
↑ Czesław Dej (Dey). Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. ..
↑ Pluta ↓, Fotokopia zeszytu ewidencyjnego ppor. Zygmunta Pluty.
↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 105.
↑ ^a ^b Cynk 1990 ↓, s. 180.

Bibliografia

Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
Jerzy B. Cynk: Samolot bombowy PZL P-37 Łoś. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1990. ISBN 83-206-0836-8.
Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4.
Kapitan obserwator pilot Zygmunt Pluta - nr sł. 76658. Aleksander Gucwa. .
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.

[5] Cynk 1990 ↓, s. 142, samoloty te nie były później ewakuowane i pozostały w Małaszewiczach.

[18] Cynk 1990 ↓, s. 180, tu jako ppor. Sabanicki, członek załogi „Łosia” nr 72.125.

[CITEREFPawlak1989109-1] Pawlak 1989 ↓, s. 109.

[CITEREFPawlak1989110-2] Pawlak 1989 ↓, s. 110.

[CITEREFPluta-3] Pluta ↓.

[CITEREFCynk1990140-4] Cynk 1990 ↓, s. 140.

[CITEREFPawlak1989136-142-6] Pawlak 1989 ↓, s. 136-142.

[CITEREFRybkaStepan2006776-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 776.

[8] Józef Rawicz-Szabuniewicz. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. ..

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Charkowa2003178-9] Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 178.

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Katynia2000579-10] Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 579.

[11] Eugeniusz Domański. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. ..

[12] Tadeusz Izydor Rylski. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. ..

[13] Jerzy Zbroja. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. ..

[CITEREFCynk1990181-14] Cynk 1990 ↓, s. 181.

[15] Czesław Dej (Dey). Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. ..

[CITEREFPlutaFotokopia_zeszytu_ewidencyjnego_ppor._Zygmunta_Pluty-16] Pluta ↓, Fotokopia zeszytu ewidencyjnego ppor. Zygmunta Pluty.

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Katynia2000105-17] Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 105.

[CITEREFCynk1990180-19] Cynk 1990 ↓, s. 180.

[:1-20] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

Myśliwskie	Albatros D.II Albatros D.III Albatros D.III (Oef) Albatros D.V Ansaldo A.1 Balilla Ansaldo SVA.5 Blériot-SPAD S.51 Blériot-SPAD S.61 Bristol F.2 Fighter Fokker D.VII Fokker D.VIII Halberstadt C.V Halberstadt CL.II Halberstadt CL.IV Hannover CL.II Hannover CL.V Martinsyde F.4 Nieuport 16 Nieuport 17 Nieuport 23 Nieuport 24 Nieuport 27 Pfalz D.XII PWS-A PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5 Sopwith Camel Sopwith Dolphin SPAD S.VII SPAD S.XIII Wibault 70
Bombowe	Airco DH.9 Albatros C.X Albatros C.XII Breguet 14 Breguet 19 Farman F-68 Goliath Fokker F.VII Friedrichshafen G.III Gotha G.IV PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV Albatros B.II Albatros C.I Albatros C.III Albatros C.V Albatros C.VII Albatros C.X Albatros C.XII Albatros C.XV Anatra Anasal Ansaldo A.300 Ansaldo SVA-9 Aviatik C.III Breguet 14 Breguet 19 De Havilland DH.60 Moth DFW C.V Hannover CL.II Hansa-Brandenburg C.I Lloyd C.II Lloyd C.IV Lloyd C.V Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I LVG C.II LVG C.V LVG C.VI Oeffag C.I Oeffag C.II Potez XV Potez XXV Potez XXVII PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I Rumpler C.VII Rumpler C.VIII RWD-14 Czapla Salmson 2
Szkolne	Albatros B.I Albatros B.II LVG B.I Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I Caudron G.III Hanriot H.19 Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35 PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506 CAMS-30 Friedrichshafen FF.33 Friedrichshafen FF.49 Latham 43 LeO H.13 LeO H.135B3 Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4 Macchi M.9 Schreck FBA-17H
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld Caquot typ R WBS-Caquot DB WBS-Caquot N-NN WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-2 PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43

221 Eskadra Bombowa

Formowanie i zmiany organizacyjne

Żołnierze eskadry

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Enciclo

Wikious

Sapientia

Scientia

Boobota

Anandapedia

Sagapedia

Wikithot