Livorno (stad)

**Livorno**
Stad in Italië
	;
Situering
Regio	Toscane
Provincie	Livorno
Coördinaten	43° 33′ NB, 10° 19′ OL
Algemeen
Oppervlakte	104 km²
Inwoners ; (1 januari 2023)	152.914 ; (1424 inw./km²)
Hoogte	3 m
Overig
Postcode	57121–57128
Aangrenzende gemeenten	Collesalvetti, Pisa, Rosignano Marittimo
Beschermheilige	Santa Giulia da Corsica
ISTAT-code	049009
Website	http://www.comune.livorno.it
Portaal	Italië

Livorno is een havenstad aan de Ligurische Zee aan de westelijke rand van Toscane, Italië. Het is de op twee na grootste havenstad aan de westkust van het land, en hoofdstad van de gelijknamige provincie. In 2023 had de stad 152.914 inwoners.

Geschiedenis

De stad is de jongste grote stad in Toscane. Begin 15e eeuw was het niet meer dan een vissersdorpje in de republiek Pisa. Door verzanding van de natuurlijke haven van Pisa moest naar een alternatief gezocht worden en dit werd gevonden in Livorno, 15 kilometer zuidelijker. Bij de nieuwe haven werd een stad gebouwd in de vorm van een vijfpuntige ster.

Tijdens de renaissance onder de Medici, vanaf de 16e eeuw was de stad belangrijk, en kende zij veel hoogtepunten. Aan het einde van de 18e eeuw werd de stad uitgebreid door Leopold II, groothertog van Toscane, waar Livorno onder viel tot de Italiaanse eenwording. Livorno groeide hiermee tijdelijk uit tot de tweede stad van het huidige Italië. De groothertog opende de stad tevens voor buitenlandse handelslieden. Onder Ferdinand I werd het vanaf 1590 een vrijhaven, en de stad bleef dit tot 1860, toen zij deel werd van het koninkrijk Italië.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Livorno verschillende keren gebombardeerd, waarbij zowel strategische doelwitten als de haven en de olieraffinaderij ernstig werden beschadigd. Verder leden veel historische monumenten, onder meer een kathedraal en een synagoge, schade.

Livorno maakt vanaf de zeezijde een drukke en moderne indruk. Het stadsdeel wordt gedomineerd door drie forten die herinneren aan de vestingwerken die in vroegere tijd werden opgeworpen. Eveneens aan de haven valt het standbeeld van de vier Moren op, waarbij op de sokkel Ferdinand de Eerste der Medici al sind 1624, zeker van zichzelf, rondkijkt.

De Italiaanse Instituut voor de Marine is gevestigd in Livorno.

De volgende frazioni maken deel uit van de gemeente: Valle Benedetta.
Bij de gemeente Livorno hoort ook het eiland Gorgona.

Bezienswaardigheden in en rondom Livorno

Kathedraal (1594-1606)
Centrale markt met markthal
Haven met gedenkteken voor Ferdinando I de' Medici ("Quattro Mori")
Stadswijk Venezia (1629, met kanalen die aan Venetië doen denken)
Fortezza Vecchia (vesting, 1521-1534) bij de haven
Fortezza Nuova (vesting, 1590)
Viale Italia (promenade langs de zee)
Terazza Mascagni (terras aan de oever)
Klooster van Montenero boven de stad
Bottini dell’Olio: een opslagplaats voor olie, gebouwd in de 18de eeuw
Tempel van de Duits-Nederlandse congregatie (1862)
Il Fanale di Livorno, de middeleeuwse vuurtoren van Porto Pisano.

Musea in Livorno

Museo Civico (Villa Fabbricotti, schilderkunst)
Museo Virtuale d'Arte Contemporanea
Museo Fattori
Museo Mascagnano
Museo Marini
Museo Provinciale di Storia Naturale
Fondazione Trossi Uberti
Museo di Santa Giulia

Specialiteiten van Livorno

Sport

De voetbalclub van Livorno is AS Livorno Calcio.

Verkeer en vervoer

Livorno is bereikbaar via de A12. Het beschikt over een spoorwegstation, Station Livorno Centraal. Dichtstbijzijnde luchthaven is Luchthaven Pisa Galileo Galilei in Pisa. Tevens vertrekken vanuit Livorno verschillende veerdiensten naar Corsica en Sardinië.

Zie ook

Zustersteden

Geboren

Benedetto de Greyss (1714-1758), tekenaar
Pietro Nardini (1722-1793), violist en componist
Ranieri de’ Calzabigi (1714–1795), dichter (Orfeo van Christoph Willibald Gluck)
Giuseppe Maria Gioacchino Cambini (1746-1825), componist en dirigent
Matilde Malenchini (1779-1858), kunstschilderes
Moses Haim Montefiore (1784-1885), financier, Brits filantroop
Francesco Domenico Guerrazzi (1804-1873), schrijver en politicus
Giovanni Fattori (1825-1908), schilder
Ernesto Padova (1845-1896), wis- en natuurkundige
Angiolo Tommasi (1858-1923), artiest
Mario Ancona (1860-1931), operabariton
Pietro Mascagni (1863-1945), operacomponist
Federico Caprilli (1868-1907), cavalerie-officier en ruiter
Alfredo Muller (1869-1940), artiest
Federigo Enriques (1871-1946), wiskundige
Leonetto Cappiello (1875-1942), schilder
Amedeo Modigliani (1884-1920), schilder en beeldhouwer
Nedo Nadi (1894-1940), schermer
Aldo Nadi (1899-1965), schermer
Galeazzo Ciano (1903-1944), fascistisch politicus
Giorgio Caproni (1912-1990), dichter
Elio Toaff (1915-2015), opperrabbijn van Rome
Olimpio Bizzi (1916-1976), wielrenner
Aurelio Lampredi (1917-1989), ontwerper van auto- en vliegtuigmotoren
Carlo Azeglio Ciampi (1920-2016), president van Italië (1999-2006)
Voltolino Fontani (1920-1976), artiest
Giotto Bizzarrini (1926-2023), autobouwer
Paolo Virzì (1964), filmregisseur en scenarioschrijver
Massimiliano Allegri (1967), voetbalcoach
Luca Banti (1973), voetbalscheidsrechter
Cristiano Lucarelli (1975), voetballer
Matteo Mazzantini (1976), rugbyer
Alessandro Lucarelli (1977), voetballer
Filippo Volandri (1981), tennisser
Andrea Perrino (1984), golfprofessional
Andrea Baldini (1985), schermer
Leonardo Pavoletti (1988), voetballer
Gabriele Detti (1994), zwemmer